Korporacje akademickie

Szerzej

Korporacje akademickie są stowarzyszeniami studentów oraz absolwentów wyższych uczelni. Korzeniami sięgają czasów średniowiecza, kiedy to uczący się na uniwersytetach Europy studenci zrzeszali się w ramach tzw. nacji (łac. nationes, skupiających osoby pochodzący z tych samych regionów. Członkowie poszczególnych nacji wyróżniali się charakterystycznymi elementami ubioru (tzw. deklami, bandami), a także własnymi obrzędami i kultywowanymi tradycjami. W duchu wzajemnej solidarności służyli sobie wzajemną pomocą, realizowaną przede wszystkim w sferze nauki, ale także o charakterze finansowym. Z biegiem czasu nacje zaczęły przekształcać się w tzw. ziomkostwa (niem. Burschenschaft), te zaś – w początkach XIX-ego wieku – w istniejące do dziś korporacje.

Pierwsze polskie korporacje akademickie zaczęły powstawać w okresie zaborów na uniwersytetach w Dorpacie, Berlinie, Rydze oraz Petersburgu. Najstarsza spośród nich – „Konwent Polonia” – założona została w 1828 roku w Dorpacie przez Filomatów i Filaretów, znanych doskonale z kart utworów Adama Mickiewicza. Po przełomowym roku 1918 stało się możliwe przeniesienie ruchu korporacyjnego również na geograficzny obszar Polski. Aktywność cieszących się odzyskaną wolnością studentów zaowocowała powstaniem w krótkim czasie ponad dwustu nowych korporacji, czerpiących ze wspólnego źródła i tradycji, jednak różniących się zwyczajami, ubiorem, a także poglądami ideowymi. Okres rozkwitu ruchu korporacyjnego został gwałtownie przerwany wydarzeniami roku 1939, zaś jego reaktywacja okazała się możliwa dopiero na początku lat dziewięćdziesiątych XX-ego wieku. Stopniowe odtwarzanie idei korporacji zawdzięcza swoją dynamikę w znacznej mierze przedwojennym członkom korporacji, którzy – mimo niebezpieczeństw – przez cały ten okres utrzymywali żywe kontakty, chroniąc tym samym przed zapomnieniem korporacyjne tradycje.