Korporacje

Korporacje akademickie

Kilka słów

Korporacja akademicka (korporacja studencka) – stowarzyszenie zrzeszające studentów i absolwentów uczelni, posiadających pewne cele, ideały i chęć samodoskonalenia. Zewnętrznymi oznakami przynależności są zazwyczaj czapka (tzw. dekiel), szarfa (tzw. banda) oraz monogram (tzw. cyrkiel). Dekle i bandy noszą zazwyczaj trzy barwy (niem. Couleur). Barwy, posiadające określoną symbolikę, identyfikują daną korporację.

Pierwsi polscy studenci zrzeszali się w korporacjach akademickich na zachodzie jeszcze w XVII wieku, dokąd polska młodzież szlachecka wyruszała kształcić się. Z biegiem czasu „moda” ta została przeniesiona w rodzime strony, jednak w wyniku rozbiorów nabrało to odmiennego znaczenia. Otóż Polacy w większości przypadków studiowali na uniwersytetach zaborców, a zrzeszanie się miało charakter ochrony rodzimego języka i kultury. Najstarszymi polskimi korporacjami studenckimi były Polonia założona w 1816 roku we Wrocławiu oraz bliźniacza Polonia utworzona w 1818 roku w Berlinie.

Duże i znaczące korporacje powstawały na gruncie tradycji Filomatów i Filaretów. W tym duchu powstał w 1828 roku w Dorpacie Konwent Polonia, który nieprzerwanie działa do dnia dzisiejszego w Sopocie.
W następnych latach powstawało wiele innych korporacji (np. Arkonia, Welecja, Lechicja, Lutyko-Wenedya, Sarmatia, Jagiellonia), ale największy ich rozkwit przypada na okres międzywojenny, kiedy to kształtowało się młode państwo polskie. Proces ten gwałtownie przerwała druga wojna światowa, w czasie której bardzo wielu korporantów zginęło. Do roku 1989 działalność polskich korporacji akademickich była zakazana.

Po powstaniu III Rzeczypospolitej rozpoczął się proces reaktywacji wielu przedwojennych korporacji studenckich przy czynnym udziale ich przedwojennych członków oraz tworzenia całkiem nowych stowarzyszeń.